复次,夫取福田当取其德,不应简择少壮老弊。
我昔曾闻,有檀越遣知识道人诣僧伽蓝请诸众僧,但求老大不用年少。后知识道人请诸众僧,次到沙弥,然其不用。沙弥语言:“何故不用我等沙弥?”答言:“檀越不用,非是我也。”劝化道人即说偈言:
耆年有宿德,发白而面皱,
秀眉齿缺落,背偻支节缓,
檀越乐如是,不喜见幼小。
时寺中有诸沙弥,尽是罗汉,譬如有人触恼师子枨其腰脉令其瞋恚,诸沙弥等皆作是语:“彼之檀越愚无智慧,不乐有德唯贪耆老。”时诸沙弥即说偈言:
所谓长老者,不必在白发,
面皱牙齿落,愚痴无智慧。
所贵能修福,除灭去众恶,
净修梵行者,是名为长老。
我等于毁誉,不生增减心,
但令彼檀越,获得于罪过,
又于僧福田,诽谤生增减。
我等应速往,起发彼檀越,
莫令堕恶趣。” 彼诸沙弥等,
寻以神通力,化作老人像,
发白而面皱,秀眉牙齿落,
偻脊而柱杖,诣彼檀越家。
檀越既见已,心生大欢庆,
烧香散名花,速请令就坐。
既至须臾顷,还服沙弥形,
檀越生惊愕,变化乃如是,
为饮天甘露,容色忽鲜变。
尔时沙弥即作是言:“我非夜叉亦非罗刹,先见檀越选择耆老,于僧福田生高下想,坏汝善根,故作是化令汝改悔。”即说偈言:
譬如蚊子𪾷,欲尽大海底,
世间无能测,众僧功德者。
一切皆无能,筹量僧功德,
况汝独一己,而欲测量彼?
沙弥复言:“汝今不应校量众僧耆少形相,夫求法者不观形相唯在智慧。身虽幼稚,断诸结漏得于圣道,虽老放逸是名幼小,汝所为作甚为不是。若以爪指欲尽海底,无有是处,汝亦如是,欲以汝智测量福田而知高下,亦无是处。汝宁不闻如来所说四不轻经?王子、蛇、火、沙弥等都不可轻。世尊所说庵罗果喻,内生外熟、外生内熟,莫妄称量前人长短,一念之中亦可得道。汝于今者极有大过,汝若有疑今悉可问,从今已后更莫如是于僧福田生分别想。”即说偈言:
众僧功德海,无能测量者,
佛尚生欣敬,自以百偈赞,
况余一切人?而当不称叹,
广大良福田,种少获大利。
释迦和合众,是名第三宝,
于诸大众中,勿以貌取人。
不可以种族,威仪巧言说,
未测其内德,睹形生宗仰。
观形虽幼弱,聪慧有高德,
不知内心行,乃更生轻蔑。
譬如大丛林,薝卜杂伊兰,
众树虽参差,语林则不异。
僧虽有长幼,不应生分别。
迦叶欲出家,舍身上妙服,
取库最下衣,犹直十万金。
众僧之福田,其事亦如是,
供养最下者,获报十万身。
譬如大海水,不宿于死尸,
僧海亦如是,不容毁禁者。
于诸凡夫僧,最下持少戒,
恭敬加供养,能获大果报。
是故于众僧,耆老及少年,
等心而供养,不应生分别。
尔时檀越闻是语已身毛为竖,五体投地求哀忏悔:“凡夫愚人多有𠎝咎,愿听忏悔,所有疑惑幸为解释。”即说偈言:
汝有大智慧,以断诸疑网,
我若不咨问,则非有智者。
尔时沙弥即告之曰:“恣汝所问,当为汝说。”檀越问言:“大德!敬信佛僧何者为胜?”沙弥答曰:“汝宁不知有三宝乎?”檀越言:“我今虽复知有三宝,然三宝中岂可无有一最胜耶?”沙弥答曰:“我于佛僧不见增减。”即说偈言:
大姓婆罗门,厥名突罗阇,
毁誉佛不异,以食施如来。
如来既不受,三界无能消,
掷置于水中,烟炎同时起。
瞿昙弥奉衣,佛敕施众僧,
以是因缘故,三宝等无异。
尔时檀越闻是语已,即作是言:“如其佛僧等无异者,何故以食置于水中,不与众僧?”沙弥答言:“如来于食都无吝惜,为欲显示众僧德力,故为是耳。所以者何?佛观此食,三界之中无能消者,置于水中水即炎起。然瞿昙弥故以衣奉佛,佛回与僧,众僧受已无有变异。是故当知僧有大德,得大名称佛僧无异。”时彼檀越即作是言:“自今以后于众僧所,若老若少等心恭敬不生分别。”沙弥答言:“汝若如是,不久当得见谛之道。”即说偈言:
多闻与持戒,禅定及智慧,
趣向三乘人,得果并与向。
譬如辛头河,流注入大海,
是等诸贤圣,悉入僧大海。
譬如雪山中,具足诸妙药,
亦如好良田,增长于种子,
贤善诸智人,悉从僧中出。
说是偈已而作是言:“檀越!汝宁不闻经中阿尼虑头、难提、黔毗罗此三族姓子,鬼神大将名曰伽扶白佛言:“世尊!一切世界,若天若人若魔若梵,若能心念此三族姓子者,皆能令其得利安乐。”僧中三人尚能利益,况复大众?”即说偈言:
三人不成僧,念则得利益,
如彼鬼将言,未得名念僧,
尚获是大利,况复念僧者?
是故汝当知,功德诸善事,
皆从僧中出。譬如大龙雨,
唯海能堪受;众僧亦如是,
能受大法雨。是故汝应当,
专心念众僧。如是众僧者,
是诸善之群,解脱之大众,
僧犹勇健军,能摧魔怨敌。
如是众僧者,胜智之丛林,
一切诸善行,运集在其中,
趣三乘解脱,大胜之伴党。
尔时沙弥说偈赞已,檀越眷属心大欢喜,皆得须陀洹果。