尔ěr时shí维wéi摩mó诘jí谓wèi众zhòng菩pú萨sà言yán：“诸zhū仁rén者zhě！云yún何hé菩pú萨sà入rù不bù二èr法fǎ门mén？各gè随suí所suǒ乐lè说shuō之zhī。”

会huì中zhōng有yǒu菩pú萨sà名míng法fǎ自zì在zài，说shuō言yán：“诸zhū仁rén者zhě！生shēng灭miè为wèi二èr。法fǎ本běn不bù生shēng，今jīn则zé无wú灭miè，得dé此cǐ无wú生shēng法fǎ忍rěn，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

德dé守shǒu菩pú萨sà曰yuē：“我wǒ、我wǒ所suǒ为wéi二èr。因yīn有yǒu我wǒ故gù，便biàn有yǒu我wǒ所suǒ；若ruò无wú有yǒu我wǒ，则zé无wú我wǒ所suǒ，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

不bù眴xuàn菩pú萨sà曰yuē：“受shòu、不bù受shòu为wèi二èr。若ruò法fǎ不bù受shòu，则zé不bù可kě得dé；以yǐ不bù可kě得dé，故gù无wú取qǔ无wú舍shě、无wú作zuò无wú行xíng，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

德dé顶dǐng菩pú萨sà曰yuē：“垢gòu、净jìng为wèi二èr。见jiàn垢gòu实shí性xìng，则zé无wú净jìng相xiāng，顺shùn于yú灭miè相xiāng，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

善shàn宿sù菩pú萨sà曰yuē：“是shì动dòng、是shì念niàn为wèi二èr。不bù动dòng则zé无wú念niàn，无wú念niàn则zé无wú分fēn别bié。通tōng达dá此cǐ者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

善shàn眼yǎn菩pú萨sà曰yuē：“一yī相xiāng、无wú相xiāng为wèi二èr。若ruò知zhī一yī相xiāng即jí是shì无wú相xiāng，亦yì不bù取qǔ无wú相xiāng，入rù于yú平píng等děng，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

妙miào臂bì菩pú萨sà曰yuē：“菩pú萨sà心xīn、声shēng闻wén心xīn为wèi二èr。观guān心xīn相xiāng空kōng，如rú幻huàn化huà者zhě，无wú菩pú萨sà心xīn、无wú声shēng闻wén心xīn，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

弗fú沙shā菩pú萨sà曰yuē：“善shàn、不bù善shàn为wèi二èr。若ruò不bù起qǐ善shàn、不bù善shàn，入rù无wú相xiāng际jì而ér通tōng达dá者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

师shī子zi菩pú萨sà曰yuē：“罪zuì、福fú为wèi二èr。若ruò达dá罪zuì性xìng，则zé与yǔ福fú无wú异yì，以yǐ金jīn刚gāng慧huì决jué了le此cǐ相xiāng，无wú缚fù无wú解jiě者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

师shī子zi意yì菩pú萨sà曰yuē：“有yǒu漏lòu、无wú漏lòu为wèi二èr。若ruò得dé诸zhū法fǎ等děng，则zé不bù起qǐ漏lòu、不bù漏lòu想xiǎng，不bù著zhe于yú相xiāng，亦yì不bú住zhù无wú相xiāng，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

净jìng解jiě菩pú萨sà曰yuē：“有yǒu为wéi、无wú为wéi为wèi二èr。若ruò离lí一yī切qiè数shù，则zé心xīn如rú虚xū空kōng，以yǐ清qīng净jìng慧huì无wú所suǒ碍ài者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

那nà罗luó延yán菩pú萨sà曰yuē：“世shì间jiān、出chū世shì间jiān为wèi二èr。世shì间jiān性xìng空kōng，即jí是shì出chū世shì间jiān。于yú其qí中zhōng不bù入rù、不bù出chū、不bù溢yì、不bù散sàn，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

善shàn意yì菩pú萨sà曰yuē：“生shēng死sǐ、涅niè槃pán为wèi二èr。若ruò见jiàn生shēng死sǐ性xìng，则zé无wú生shēng死sǐ，无wú缚fù无wú解jiě，不bù生shēng不bù灭miè，如rú是shì解jiě者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

现xiàn见jiàn菩pú萨sà曰yuē：“尽jǐn、不bù尽jìn为wèi二èr。法fǎ若ruò究jiū竟jìng，尽jǐn若ruò不bù尽jìn，皆jiē是shì无wú尽jìn相xiāng；无wú尽jìn相xiāng即jí是shì空kōng，空kōng则zé无wú有yǒu尽jǐn不bù尽jìn相xiāng。如rú是shì入rù者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

普pǔ守shǒu菩pú萨sà曰yuē：“我wǒ、无wú我wǒ为wèi二èr。我wǒ尚shàng不bù可kě得dé，非fēi我wǒ何hé可kě得dé？见jiàn我wǒ实shí性xìng者zhě，不bù复fù起qǐ二èr，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

电diàn天tiān菩pú萨sà曰yuē：“明míng、无wú明míng为wèi二èr。无wú明míng实shí性xìng即jí是shì明míng，明míng亦yì不bù可kě取qǔ，离lí一yī切qiè数shù，于yú其qí中zhōng平píng等děng无wú二èr者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

喜xǐ见jiàn菩pú萨sà曰yuē：“色sè、色sè空kōng为wèi二èr。色sè即jí是shì空kōng，非fēi色sè灭miè空kōng，色sè性xìng自zì空kōng。如rú是shì受shòu．想xiǎng．行xíng．识shí、识shí空kōng为wèi二èr，识shí即jí是shì空kōng，非fēi识shí灭miè空kōng，识shí性xìng自zì空kōng，于yú其qí中zhōng而ér通tōng达dá者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

明míng相xiāng菩pú萨sà曰yuē：“四sì种zhǒng异yì、空kōng种zhǒng异yì为wèi二èr。四sì种zhǒng性xìng即jí是shì空kōng种zhǒng性xìng，如rú前qián际jì、后hòu际jì空kōng，故gù中zhōng际jì亦yì空kōng。若ruò能néng如rú是shì知zhī诸zhū种zhǒng性xìng者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

妙miào意yì菩pú萨sà曰yuē：“眼yǎn、色sè为wèi二èr。若ruò知zhī眼yǎn性xìng，于yú色sè不bù贪tān、不bù恚huì、不bù痴chī，是shì名míng寂jì灭miè。如rú是shì耳ěr声shēng、鼻bí香xiāng、舌shé味wèi、身shēn触chù、意yì法fǎ为wèi二èr，若ruò知zhī意yì性xìng，于yú法fǎ不bù贪tān、不bù恚huì、不bù痴chī，是shì名míng寂jì灭miè，安ān住zhù其qí中zhōng，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

无wú尽jìn意yì菩pú萨sà曰yuē：“布bù施shī、回huí向xiàng一yī切qiè智zhì为wèi二èr。布bù施shī性xìng即jí是shì回huí向xiàng一yī切qiè智zhì性xìng，如rú是shì持chí戒jiè．忍rěn辱rǔ．精jīng进jìn．禅chán定dìng．智zhì慧huì、回huí向xiàng一yī切qiè智zhì为wèi二èr，智zhì慧huì性xìng即jí是shì回huí向xiàng一yī切qiè智zhì性xìng，于yú其qí中zhōng入rù一yī相xiāng者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

深shēn慧huì菩pú萨sà曰yuē：“是shì空kōng、是shì无wú相xiāng、是shì无wú作zuò为wéi二èr。空kōng即jí无wú相xiāng，无wú相xiāng即jí无wú作zuò；若ruò空kōng、无wú相xiāng、无wú作zuò，则zé无wú心xīn意yì识shí。于yú一yī解jiě脱tuō门mén即jí是shì三sān解jiě脱tuō门mén者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

寂jì根gēn菩pú萨sà曰yuē：“佛fó、法fǎ、众zhòng为wèi二èr。佛fú即jí是shì法fǎ，法fǎ即jí是shì众zhòng，是shì三sān宝bǎo皆jiē无wú为wéi相xiāng，与yǔ虚xū空kōng等děng，一yī切qiè法fǎ亦yì尔ěr。能néng随suí此cǐ行xíng者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

心xīn无wú碍ài菩pú萨sà曰yuē：“身shēn、身shēn灭miè为wèi二èr。身shēn即jí是shì身shēn灭miè。所suǒ以yǐ者zhě何hé？见jiàn身shēn实shí相xiàng者zhě，不bù起qǐ见jiàn身shēn及jí见jiàn灭miè身shēn，身shēn与yǔ灭miè身shēn无wú二èr无wú分fēn别bié，于yú其qí中zhōng不bù惊jīng、不bù惧jù者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

上shàng善shàn菩pú萨sà曰yuē：“身shēn、口kǒu、意yì善shàn为wèi二èr。是shì三sān业yè皆jiē无wú作zuò相xiāng，身shēn无wú作zuò相xiāng，即jí口kǒu无wú作zuò相xiāng；口kǒu无wú作zuò相xiāng，即jí意yì无wú作zuò相xiāng；是shì三sān业yè无wú作zuò相xiāng，即jí一yī切qiè法fǎ无wú作zuò相xiāng。能néng如rú是shì随suí无wú作zuò慧huì者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

福fú田tián菩pú萨sà曰yuē：“福fú行xíng、罪zuì行xíng、不bù动dòng行xíng为wéi二èr。三sān行xíng实shí性xìng即jí是shì空kōng，空kōng则zé无wú福fú行xíng、无wú罪zuì行xíng、无wú不bù动dòng行xíng。于yú此cǐ三sān行xíng而ér不bù起qǐ者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

华huá严yán菩pú萨sà曰yuē：“从cóng我wǒ起qǐ二èr为wèi二èr。见jiàn我wǒ实shí相xiàng者zhě，不bù起qǐ二èr法fǎ；若ruò不bú住zhù二èr法fǎ，则zé无wú有yǒu识shí。无wú所suǒ识shí者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

德dé藏cáng菩pú萨sà曰yuē：“有yǒu所suǒ得de相xiāng为wèi二èr。若ruò无wú所suǒ得de，则zé无wú取qǔ舍shě。无wú取qǔ舍shě者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

月yuè上shàng菩pú萨sà曰yuē：“闇àn与yǔ明míng为wèi二èr。无wú闇àn、无wú明míng，则zé无wú有yǒu二èr。所suǒ以yǐ者zhě何hé？如rú入rù灭miè受shòu想xiǎng定dìng，无wú闇àn、无wú明míng，一yī切qiè法fǎ相xiāng亦yì复fù如rú是shì，于yú其qí中zhōng平píng等děng入rù者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

宝bǎo印yìn手shǒu菩pú萨sà曰yuē：“乐lè涅niè槃pán、不bù乐lè世shì间jiān为wèi二èr。若ruò不bù乐lè涅niè槃pán、不bù厌yàn世shì间jiān，则zé无wú有yǒu二èr。所suǒ以yǐ者zhě何hé？若ruò有yǒu缚fù，则zé有yǒu解jiě。若ruò本běn无wú缚fù，其qí谁shuí求qiú解jiě？无wú缚fù无wú解jiě，则zé无wú乐lè厌yàn，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

珠zhū顶dǐng王wáng菩pú萨sà曰yuē：“正zhèng道dào、邪xié道dào为wèi二èr。住zhù正zhèng道dào者zhě，则zé不bù分fēn别bié是shì邪xié是shì正zhèng，离lí此cǐ二èr者zhě，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

乐lè实shí菩pú萨sà曰yuē：“实shí、不bù实shí为wèi二èr。实shí见jiàn者zhě尚shàng不bú见jiàn实shí，何hé况kuàng非fēi实shí！所suǒ以yǐ者zhě何hé？非fēi肉ròu眼yǎn所suǒ见jiàn，慧huì眼yǎn乃nǎi能néng见jiàn，而ér此cǐ慧huì眼yǎn，无wú见jiàn无wú不bú见jiàn，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

如rú是shì诸zhū菩pú萨sà各gè各gè说shuō已yǐ，问wèn文wén殊shū师shī利lì：“何hé等děng是shì菩pú萨sà入rù不bù二èr法fǎ门mén？”

文wén殊shū师shī利lì曰yuē：“如rú我wǒ意yì者zhě，于yú一yī切qiè法fǎ无wú言yán无wú说shuō，无wú示shì无wú识shí，离lí诸zhū问wèn答dá，是shì为wèi入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

于yú是shì文wén殊shū师shī利lì问wèn维wéi摩mó诘jí：“我wǒ等děng各gè自zì说shuō已yǐ，仁rén者zhě当dāng说shuō何hé等děng是shì菩pú萨sà入rù不bù二èr法fǎ门mén？”

时shí维wéi摩mó诘jí默mò然rán无wú言yán。

文wén殊shū师shī利lì叹tàn曰yuē：“善shàn哉zāi！善shàn哉zāi！乃nǎi至zhì无wú有yǒu文wén字zì、语yǔ言yán，是shì真zhēn入rù不bù二èr法fǎ门mén。”

说shuō是shì入rù不bù二èr法fǎ门mén品pǐn时shí，于yú此cǐ众zhòng中zhōng，五wǔ千qiān菩pú萨sà皆jiē入rù不bù二èr法fǎ门mén，得dé无wú生shēng法fǎ忍rěn。