七qī十shí六liù、

菩pú萨sà志zhì道dào，凡fán以yǐ几jǐ事shì，能néng令lìng内nèi净jìng心xīn一yī得de禅chán？或huò见jiàn老lǎo者zhě，头tóu白bái齿chǐ落luò形xíng体tǐ变biàn异yì，睹dǔ之zhī意yì悟wù曰yuē：“吾wú后hòu必bì然rán。”一yī心xīn得dé禅chán。或huò睹dǔ病bìng者zhě身shēn心xīn困kùn痛tòng，犹yóu被bèi杖zhàng楚chǔ。怅chàng然rán悟wù曰yuē：“吾wú后hòu必bì然rán。”一yī心xīn得dé禅chán。或huò睹dǔ众zhòng生shēng寿shòu命mìng终zhōng讫qì，息xī绝jué熅yùn逝shì，神shén迁qiān身shēn冷lěng，九jiǔ族zú捐juān之zhī，远yuǎn着zhe外wài野yě，旬xún日rì之zhī间jiān膀bǎng胀zhàng烂làn臭chòu，或huò为wèi狐hú犬quǎn众zhòng鸟niǎo所suǒ啖dàn，肌jī肉ròu生shēng虫chóng，虫chóng还hái食shí身shēn，脓nóng血xuè恶è露lù滂pāng沱tuó流liú地dì，骸hái骨gǔ解jiě散sàn，节jié节jié异yì处chù，足zú趺fū胫jìng髀bì，尻kāo脊jí胁xié臂bì，头tóu齿chǐ髑dú髅lóu，各gè自zì分fēn离lí。道dào人rén念niàn曰yuē：“夫fū生shēng有yǒu死sǐ，人rén物wù犹yóu幻huàn，会huì即jí有yǒu离lí，神shén逝shì体tǐ散sàn。吾wú岂qǐ得dé止zhǐ，独dú不bù如rú彼bǐ乎hū？”睹dǔ之zhī怆chuàng然rán，一yī心xīn得dé禅chán。或huò见jiàn久jiǔ死sǐ体tǐ骨gǔ消xiāo灭miè，泥ní土tǔ同tóng尘chén。深shēn自zì惟wéi曰yuē：“吾wú体tǐ方fāng尔ěr。”一yī心xīn得dé禅chán。或huò以yǐ闻wén太tài山shān汤tāng火huǒ之zhī毒dú、酷kù裂liè之zhī痛tòng，饿è鬼guǐ饥jī馑jǐn积jī年nián之zhī劳láo，畜chù生shēng屠tú剥bō割gē截jié之zhī苦kǔ，存cún之zhī愕è然rán，一yī心xīn得dé禅chán，或huò见jiàn穷qióng冻dòng饿è死sǐ，或huò见jiàn履lǚ非fēi之zhī人rén为wéi王wáng法fǎ所suǒ戮lù。道dào人rén念niàn曰yuē：“斯sī人rén遭zāo患huàn由yóu无wú道dào志zhì，吾wú不bù精jīng进jìn必bì复fù如rú彼bǐ也yě。”一yī其qí心xīn得dé禅chán。深shēn惟wéi内nèi观guān，下xià即jí为wéi𡱁尿niào所suǒ迫pò，上shàng即jí为wéi寒hán热rè所suǒ胁xié，觉jué身shēn可kě恶wù，一yī心xīn得dé禅chán。或huò见jiàn恶è岁suì五wǔ谷gǔ不bù丰fēng，民mín穷qióng为wèi乱luàn更gèng相xiāng挌gé战zhàn，死sǐ尸shī纵zòng横héng，睹dǔ之zhī怆chuàng然rán：“吾wú不bù为wéi道dào必bì复fù如rú之zhī。”一yī其qí心xīn得dé禅chán。睹dǔ盛shèng有yǒu衰shuāi荣róng财cái难nán保bǎo，少shào壮zhuàng有yǒu老lǎo病bìng寿shòu犹yóu电diàn光guāng，忆yì之zhī愕è然rán，一yī其qí心xīn得dé禅chán。念niàn佛fó巍wēi巍wēi相xiāng难nán双shuāng矣yǐ，皆jiē由yóu清qīng净jìng致zhì为wèi众zhòng祐yòu，存cún之zhī欣xīn然rán，一yī其qí心xīn得dé禅chán。念niàn经jīng深shēn义yì，沙shā门mén高gāo行xíng，一yī其qí心xīn得dé禅chán。惟wéi身shēn行xíng善shàn，前qián后hòu积jī德dé，一yī其qí心xīn得dé禅chán。惟wéi愚yú所suǒ求qiú违wéi佛fú明míng法fǎ，劳láo而ér益yì罪zuì，诸zhū天tiān处chǔ世shì守shǒu戒jiè奉fèng斋zhāi，自zì致zhì升shēng天tiān荣róng寿shòu无wú量liàng，一yī其qí心xīn得dé禅chán。受shòu佛fú深shēn经jīng反fǎn覆fù思sī之zhī，为wèi众zhòng训xùn导dǎo，中zhōng心xīn欢huān喜xǐ，一yī其qí心xīn得dé禅chán。存cún忆yì众zhòng生shēng有yǒu成chéng辄zhé坏huài，坏huài皆jiē苦kǔ痛tòng，惟wéi之zhī怆chuàng然rán，一yī其qí心xīn得dé禅chán。众zhòng生shēng之zhī性xìng莫mò能néng自zì保bǎo，来lái始shǐ之zhī变biàn，道dào人rén自zì惧jù，命mìng尽jǐn卒zú至zhì，或huò堕duò恶è道dào，视shì世shì荣róng乐lè真zhēn伪wěi如rú梦mèng，志zhì重zhòng醒xǐng悟wù，一yī其qí心xīn得dé禅chán。诸zhū食shí入rù口kǒu与yǔ涕tì唾tuò浇jiāo濽zàn，外wài好hǎo内nèi臭chòu化huà成chéng屎shǐ尿niào，忆yì之zhī可kě恶wù，一yī其qí心xīn得dé禅chán。儿ér在zài母mǔ腹fù，初chū如rú凝níng粥zhōu，以yǐ渐jiàn长zhǎng大dà，三sān十shí八bā七qī日rì，身shēn体tǐ皆jiē成chéng，临lín生shēng之zhī难nán，多duō危wēi少shǎo安ān。既jì生shēng之zhī后hòu，诸zhū病bìng并bìng进jìn，或huò一yī或huò十shí、或huò五wǔ十shí至zhì百bǎi年nián，皆jiē当dāng老lǎo死sǐ无wú免miǎn斯sī患huàn，惟wéi己jǐ亦yì然rán，一yī其qí心xīn得dé禅chán。有yǒu存cún即jí灭miè，寻xún之zhī无wú处chǔ，三sān界jiè皆jiē空kōng，志zhì无wú贪tān慕mù，悲bēi念niàn众zhòng生shēng不bù睹dǔ佛fó经jīng，邪xié欲yù所suǒ蔽bì无wú知zhī非fēi常cháng，誓shì愿yuàn拯zhěng济jì，一yī其qí心xīn得dé禅chán。

志zhì成chéng行háng高gāo，怀huái四sì等děng心xīn愍mǐn育yù众zhòng生shēng，犹yóu若ruò慈cí母mǔ哀āi护hù幼yòu儿ér，儿ér随suí辈bèi熙xī戏xì，母mǔ以yǐ慈cí心xīn行xíng索suǒ，睹dǔ儿ér为wèi泥ní尘chén所suǒ污wū，饥jī渴kě啼tí呼hū。睹dǔ儿ér若ruò兹zī，悲bēi泪lèi抱bào归guī，洗xǐ浴yù衣yī食shí，身shēn康kāng心xīn悦yuè，慈cí母mǔ欢huān喜xǐ，爱ài摄shè徘pái徊huái不bù舍shě如rú前qián。道dào人rén慈cí悲bēi爱ài护hù众zhòng生shēng，逾yú彼bǐ慈cí母mǔ，教jiào天tiān下xià人rén蜎yuān飞fēi蚑qí行xíng蠕rú动dòng之zhī类lèi，奉fèng佛fú睹dǔ经jīng，亲qīn沙shā门mén众zhòng，采cǎi执zhí佛fú戒jiè怀huái而ér行xíng之zhī，远yuǎn离lí三sān恶ě，心xīn念niàn善shàn、口kǒu言yán善shàn、身shēn行xíng善shàn，仰yǎng上shàng三sān恶è，永yǒng兴xīng三sān善shàn，长zhǎng不bù令lìng更gèng太tài山shān、地dì狱yù、饿è鬼guǐ、畜chù生shēng穷qióng苦kǔ险xiǎn处chù。安ān以yǐ无wú极jí之zhī福fú堂táng，寻xún复fù追zhuī诲huì，惧jù其qí处chù福fú为wèi之zhī憍jiāo荡dàng，恣zì纵zòng恶ě心xīn还hái处chù三sān涂tú，亦yì荣róng禄lù之zhī祸huò，非fēi常cháng苦kǔ空kōng之zhī变biàn以yǐ诫jiè之zhī也yě。劝quàn取qǔ无wú为wéi，如rú彼bǐ慈cí母mǔ摄shè护hù之zhī意yì也yě。

思sī十shí六liù事shì，一yī其qí心xīn得dé禅chán。何hé谓wèi十shí六liù？喘chuǎn息xī长cháng短duǎn即jí自zì知zhī，喘chuǎn息xī动dòng身shēn即jí自zì知zhī，喘chuǎn息xī微wēi着zhe即jí自zì知zhī，喘chuǎn息xī快kuài不bù快kuài即jí自zì知zhī，喘chuǎn息xī止zhǐ走zǒu即jí自zì知zhī，喘chuǎn息xī欢huān戚qī即jí自zì知zhī，自zì惟wéi万wàn物wù无wú常cháng喘chuǎn息xī自zì知zhī，万wàn物wù过guò去qù不bù可kě追zhuī得dé喘chuǎn息xī自zì知zhī，内nèi无wú所suǒ思sī弃qì捐juān所suǒ惟wéi喘chuǎn息xī自zì知zhī，放fàng弃qì躯qū命mìng不bù弃qì躯qū命mìng喘chuǎn息xī自zì知zhī。道dào人rén深shēn思sī，有yǒu是shì即jí得dé是shì，无wú是shì不bù得dé是shì，夫fū生shēng必bì有yǒu老lǎo死sǐ之zhī患huàn，魂hún灵líng不bù灭miè即jí更gèng受shòu身shēn。不bù生shēng即jí无wú老lǎo，不bù老lǎo即jí无wú死sǐ，念niàn是shì一yī其qí心xīn得dé禅chán。道dào人rén以yǐ眼yǎn观guān世shì生shēng死sǐ，但dàn以yǐ十shí二èr因yīn缘yuán，念niàn此cǐ一yī其qí心xīn得dé禅chán。

道dào人rén以yǐ五wǔ事shì自zì观guān形xíng体tǐ：一yī曰yuē自zì观guān面miàn类lèi数shù变biàn，二èr曰yuē苦kǔ乐lè数shù移yí，三sān曰yuē志zhì意yì数shù转zhuǎn，四sì曰yuē形xíng体tǐ数shù异yì，五wǔ曰yuē善shàn恶è数shù改gǎi。是shì谓wèi五wǔ事shì。数shù有yǒu变biàn异yì犹yóu如rú流liú水shuǐ前qián后hòu相xiāng及jí，念niàn此cǐ一yī其qí心xīn得dé禅chán。道dào人rén念niàn禅chán当dāng云yún何hé？目mù见jiàn死sǐ人rén自zì头tóu至zhì足zú，谛dì思sī熟shú视shì存cún想xiǎng着zhe心xīn，行xíng坐zuò卧wò起qǐ饭fàn饮yǐn万wàn役yì，常cháng念niàn着zhe心xīn以yǐ固gù其qí志zhì，得dé禅chán自zì在zài所suǒ念niàn。譬pì如rú人rén炊chuī数shù斛hú米mǐ饭fàn欲yù知zhī熟shú未wèi，直zhí取qǔ一yī米mǐ捻niǎn[〦/(火+羊+火)/火]视shì之zhī，一yī米mǐ熟shú者zhě明míng余yú者zhě皆jiē熟shú。道dào志zhì若ruò兹zī，心xīn之zhī回huí走zǒu，犹yóu水shuǐ之zhī流liú，道dào人rén直zhí念niàn一yī事shì，心xīn停tíng意yì净jìng，应yīng仪yí真zhēn道dào，灭miè度dù可kě得dé。

第dì一yī之zhī禅chán欲yù得de应yīng仪yí，可kě得dé不bù？曰yuē

中zhōng有yǒu得de者zhě有yǒu不bù得dé者zhě。何hé行xíng能néng得dé？何hé行xíng不bù得dé？于yú一yī禅chán中zhōng，有yǒu念niàn有yǒu爱ài，道dào则zé不bù成chéng。天tiān地dì无wú常cháng，虚xū空kōng难nàn保bǎo，尽jǐn内nèi秽huì垢gòu，无wú贪tān爱ài念niàn，志zhì净jìng如rú斯sī，应yīng真zhēn可kě得dé。二èr三sān至zhì四sì，执zhí心xīn当dāng如rú一yī禅chán。志zhì存cún一yī禅chán未wèi得dé应yīng仪yí，命mìng终zhōng可kě趣qù，即jí上shàng七qī天tiān受shòu寿shòu一yī劫jié；在zài二èr禅chán终zhōng，上shàng十shí一yì天tiān受shòu寿shòu二èr劫jié；处chù三sān禅chán终zhōng，上shàng十shí五wǔ天tiān受shòu寿shòu八bā劫jié；处chù四sì禅chán终zhōng，上shàng十shí九jiǔ天tiān寿shòu十shí六liù劫jié。

道dào人rén自zì观guān内nèi体tǐ恶è露lù都dōu为wèi不bù净jìng，发fā肤fū髑dú髅lóu皮pí肌jī，眼yǎn瞬shùn涕tì唾tuò，筋jīn脉mài肉ròu髓suǐ，肝gān肺fèi肠cháng胃wèi，心xīn胆dǎn脾pí肾shèn，屎shǐ尿niào脓nóng血xuè，众zhòng秽huì共gòng合hé乃nǎi成chéng为wéi人rén。犹yóu若ruò以yǐ囊náng盛shèng五wǔ谷gǔ也yě，有yǒu目mù潟xì囊náng，分fēn别bié视shì之zhī，种zhǒng种zhǒng各gè异yì。明míng人rén如rú此cǐ内nèi观guān其qí身shēn，四sì大dà种zhǒng数shù各gè自zì有yǒu名míng都dōu为wèi无wú人rén，以yǐ无wú欲yù观guān乃nǎi睹dǔ本běn空kōng，一yī其qí心xīn得dé禅chán。

道dào人rén深shēn观guān别bié身shēn四sì大dà，地dì水shuǐ火huǒ风fēng。发fā毛máo骨gǔ齿chǐ，皮pí肉ròu五wǔ藏cáng，斯sī即jí地dì也yě。目mù泪lèi涕tì唾tuò，脓nóng血xuè汗hàn肪fáng，髓suǐ脑nǎo小xiǎo便biàn，斯sī即jí水shuǐ也yě。内nèi身shēn温wēn热rè主zhǔ消xiāo食shí者zhě，斯sī即jí火huǒ也yě。喘chuǎn息xī呼hū吸xī，斯sī即jí风fēng也yě。譬pì如rú屠tú儿ér杀shā畜chù刳kū解jiě，别bié作zuò四sì分fēn具jù知zhī委wěi曲qū。道dào人rén内nèi观guān分fēn别bié四sì大dà，此cǐ地dì彼bǐ水shuǐ，火huǒ风fēng俱jù然rán，都dōu为wèi无wú人rén，念niàn之zhī志zhì寂jì，一yī其qí心xīn得dé禅chán。道dào人rén自zì觉jué喘chuǎn息xī长cháng短duǎn，迟chí疾jí巨jù细xì皆jiē别bié知zhī之zhī，犹yóu人rén削xuē物wù自zì知zhī深shēn浅qiǎn，念niàn息xī如rú此cǐ，一yī其qí心xīn得dé禅chán。菩pú萨sà禅chán度dù无wú极jí一yī心xīn如rú是shì。