尔时圣者大慧菩萨摩诃萨复请佛言:“世尊!惟愿如来.应.正遍知为我说,善逝为我说,五法体相及二无我差别行相,我及一切诸菩萨等,若得善知五法体相、二种无我差别相者,修行是法次第入于一切诸地,修行是法能入一切诸佛法中,入诸佛法者,乃至能入如来自身内证智地。”
佛告圣者大慧菩萨言:“善哉!善哉!善哉大慧!汝今谛听,当为汝说。”
大慧菩萨言:“善哉世尊!唯然受教。”
佛告大慧:“我为汝说五法体相、二种无我差别行相。大慧!何等五法?一者、名,二者、相,三者、分别,四者、正智,五者、真如。内身修行证圣人智离断常见现如实修行者,入三昧乐三摩跋提行门故。大慧!一切凡夫不觉不知五法体相、二种无我,惟以自心见于外物,是故生于分别之心非谓圣人。”
大慧白佛言:“世尊!云何凡夫生分别心非圣人也?”
佛告大慧:“一切凡夫执著名相随顺生法,随顺生法已见种种相,堕我我所邪见心中,执着具足一切法相,执着已入于无明黑闇障处,入障处已起于贪心,起贪心已而能造作贪瞋痴业,造业行已不能自止,如蚕作茧以分别心而自缠身,堕在六道大海险难,如辘轳回转不自觉知,以无智故不知一切诸法如幻,不知无我我所诸法非实从于妄想分别而生,而不知离可见能见,而不知离生住灭相,不知自心虚妄而生,谓知随顺自在天.时.微尘.我生。大慧!何者为名?谓眼识见前色等法相,如声相、耳相、鼻相、舌相、身相。大慧!如是等相,我说名为名相。大慧!何者分别?以依何等法说名取相,了别此法如是如是毕竟不异,谓象马车步人民等分别种种相,是名分别。大慧!何者正智?以观察名相,观察已不见实法,以彼迭共因生故见,迭共生者诸识不复起,分别识相不断不常,是故不堕一切外道声闻辟支佛地。大慧!是名正智。复次,大慧!菩萨摩诃萨依正智,不取名相法以为有,不取不见相以为无。何以故?以离有无邪见故,以不见名相是正智义,是故我说名为真如。大慧!菩萨住真如法者,得入无相寂静境界,入已得入菩萨摩诃萨初欢喜地,菩萨得初欢喜地时,证百金刚三昧明门,舍离二十五有一切果业,过诸声闻辟支佛地,住如来家真如境界,如实修行知五法相如幻如梦,如实观察一切诸法,起自内身证圣智修行,如是展转远离虚妄世间觉观所乐之地,次第乃至法云地;入法云地已,次入三昧力自在神通诸华庄严如来之地;入如来地已,为教化众生现种种光明应庄严身如水中月,依无尽句善缚所缚,随众生信者而为说法,离心.意.意识身故。大慧!菩萨入真如已得佛地中如是如是无量无边法。”
大慧复白佛言:“世尊!世尊为五法入三法?为三法入五法中?为自体相各各差别?”
佛告大慧:“三法入五法中。大慧!非但三法入五法中,八种识、二种无我亦入五法。大慧!云何三法入五法中?大慧!名相名为分别法相。大慧!依彼二法分别生心心数法,一时非前后,如日共光明一时,而有分别种种相。大慧!是名三相,依因缘力生故。大慧!正智真如名第一义谛相,依不灭法故。复次,大慧!著于自心见分别法差别有八种,以分别诸相以为实故,离我我所生灭之法,尔时得证二无我法。大慧!五法法门入诸佛地,诸地法相亦入五法门中,一切声闻辟支佛法亦入五法门中,如来内身证圣智法亦入五法门中。复次,大慧!五法相名分别真如正智。大慧!何者名为相?相者见色形相状貌胜不如,是名为相。大慧!依彼法相起分别相,此是瓶此是牛马羊等,此法如是如是不异。大慧!是名为名。大慧!依于彼法立名,了别示现彼相,是故立彼种种名字牛羊马等,是名分别心心数法。大慧!观察名相乃至微尘,常不见一法相,诸法不实,以虚妄心生分别故。大慧!言真如者名为不虚,决定毕竟尽自性自体,正见真如相,我及诸菩萨及诸佛.如来.应.正遍知,说名异义一。大慧!如是等随顺正智,不断不常,无分别分别不行处,随顺自身内证圣智,离诸一切外道声闻辟支佛等恶见朋党不正智中。大慧!于五法.三法相.八种识.二种无我,一切佛法皆入五法中。大慧!汝及诸菩萨摩诃萨,为求胜智应当修学。大慧!汝知五法不随他教故。”
尔时世尊重说偈言:
五法自体相,及与八种识;
二种无我法,摄取诸大乘。
名相及分别,三法自体相;
正智及真如,是第一义相。