尔时,帝释天主即起是念:“若菩萨摩诃萨修学是般若波罗蜜多者,尚能胜过一切众生,何况成就阿耨多罗三藐三菩提者。是故当知,若有人爱乐一切智者,彼人得大善利善自活命,何况能发阿耨多罗三藐三菩提心者,当知是人为一切众生共所敬爱,普能调御一切众生。”
帝释天主作是念已,即时化诸曼陀罗华,满自掌中散于佛上。华散佛已,合掌向佛作如是言:“世尊!若有发阿耨多罗三藐三菩提心者,普愿得成阿耨多罗三藐三菩提,普愿圆满一切佛法,圆满一切智相应之法,圆满自然智法,圆满无漏法,普愿一切众生度生死岸证涅槃道,摄众生心普令圆满。世尊!我见生死中有种种苦,我不欲令初发阿耨多罗三藐三菩提心者,于一念中有所退转,又不欲令已得安住阿耨多罗三藐三菩提者,于一念中或生退转,是故我欲普令成就阿耨多罗三藐三菩提。何以故?能发心者,广大利益悲愍一切世间天、人、阿修罗等。自得度已,复于一切众生起如是心,未解脱者普令解脱,未得度者普令得度,未涅槃者普令涅槃。世尊!若有善男子、善女人,于初发心菩萨所,以彼所有诸功德法生随喜心,若于久修习菩萨所生随喜心,若于住不退转菩萨所生随喜心,若于一生补处菩萨所生随喜心,于如是等能生随喜心善男子、善女人,当说何者得福德多?”
佛告帝释天主言:“憍尸迦!妙高山王尚可称量知其限数,彼善男子、善女人以是诸随喜心所获福德,不可称量知其限数。
“憍尸迦!又如四大洲界亦可称量知其限数,彼善男子、善女人以是诸随喜心所获福德,不可称量知其限数。憍尸迦!又如小千世界亦可称量知其限数,彼善男子、善女人,以是诸随喜心所获福德,不可称量知其限数。憍尸迦!又如中千世界亦可称量知其限数,彼善男子、善女人以是诸随喜心所获福德,不可称量知其限数。憍尸迦!又如三千大千世界亦可称量知其限数,彼善男子、善女人以是诸随喜心所获福德,不可称量知其限数。”
帝释天主白佛言:“世尊!若有人不能于初发心菩萨所,乃至不能于一生补处菩萨所,生随喜心者,当知是人恶魔所著、为魔眷属,从彼魔天命终而来生此。何以故?是诸随喜心而能破坏诸恶魔故。又复,若人能生诸随喜心者,是人应以随喜功德回向阿耨多罗三藐三菩提,以是回向故而能增长阿耨多罗三藐三菩提。是故当知,能生如是诸随喜心者,是人不离佛、不离法、不离僧,增长一切最胜功德。”
佛告帝释天主言:“如是,如是!憍尸迦!若有人能生如是诸随喜心者,是人不离佛、不离法、不离僧,增长一切最胜功德。又,憍尸迦!若善男子、善女人能生如是诸随喜心者,当知是善男子、善女人速得值佛。”
帝释天主白佛言:“如是,世尊!如是,善逝!善男子、善女人能生如是诸随喜心者,是善男子、善女人速得值佛。又复,以是随喜善根力故,在在所生人所尊重恭敬赞叹。是善男子、善女人,眼根清净不观恶色,耳根清净不闻恶声,鼻根清净不嗅恶香,舌根清净不了恶味,身根清净不染非触。又复,不堕恶趣,生人、天道。何以故?是善男子、善女人成就无量无数随喜善根故,常乐利乐一切众生,以能生是随喜心故,而能增长阿耨多罗三藐三菩提行,渐渐得成阿耨多罗三藐三菩提。是善男子、善女人得菩提已,广度无量无数众生普令涅槃。”
佛告帝释天主言:“憍尸迦!如汝所说,皆是如来威神护念。若善男子、善女人能生如是诸随喜心者,是善男子、善女人深种善根,以是善根广为无量无数众生作大利益。此因缘故,而能增长一切善法,渐渐得成阿耨多罗三藐三菩提。”
尔时,尊者须菩提白佛言:“世尊!心如幻故,云何以是心得阿耨多罗三藐三菩提耶?”
佛告尊者须菩提言:“于意云何,汝见有心如幻耶?”
须菩提言:“不也,世尊!”
佛言:“须菩提!汝见幻相可得耶?”
须菩提言:“不也,世尊!我不见有心如幻,亦不见幻相可得。”
佛言:“须菩提!汝以是心是相可得阿耨多罗三藐三菩提耶?”
须菩提言:“不也,世尊!”
佛言:“须菩提!于意云何,若不见有心如幻及幻相者,离是心是相,汝见有法可得阿耨多罗三藐三菩提耶?”
须菩提言:“不也,世尊!离如幻心及彼幻相,亦不见有法可得阿耨多罗三藐三菩提。世尊!若离如幻心及离幻相有法可见者,是法亦不可说是有是无,是故一切法毕竟离中,不可说有不可说无。若一切法毕竟离故,阿耨多罗三藐三菩提亦毕竟离,般若波罗蜜多亦毕竟离。以一切法毕竟离故,即无法可修亦无法可得,以一切法无所得故,阿耨多罗三藐三菩提亦不可得。以是毕竟离故菩萨摩诃萨亦毕竟离。世尊!菩萨摩诃萨因般若波罗蜜多故,得阿耨多罗三藐三菩提。而菩萨摩诃萨毕竟离,阿耨多罗三藐三菩提亦毕竟离。若菩萨摩诃萨得阿耨多罗三藐三菩提者,云何以离得离耶?”
佛赞须菩提言:“善哉,善哉!须菩提!如是,如是!一切法毕竟离,般若波罗蜜多亦毕竟离,阿耨多罗三藐三菩提亦毕竟离,菩萨摩诃萨亦毕竟离。而诸菩萨摩诃萨于是法中,如实了知般若波罗蜜多毕竟离故,即非般若波罗蜜多。须菩提!是故诸菩萨摩诃萨,虽因般若波罗蜜多故得阿耨多罗三藐三菩提,而于是中无法可取、无法可得。以无取无得故,菩萨摩诃萨虽得阿耨多罗三藐三菩提,而非以离得离。”
须菩提白佛言:“世尊!如我解佛所说义,此甚深义菩萨摩诃萨行者是为甚难。”
佛言:“须菩提!如是,如是!此甚深义菩萨摩诃萨行者是为甚难。须菩提!若菩萨摩诃萨行此甚深义者,不于中道取证声闻、缘觉之果,斯为甚难。”
须菩提白佛言:“世尊!如我解佛所说义,菩萨摩诃萨所为非难。何以故?一切法无所得无所证。以无得无证故,是中无证者、无所证、无所用证法,是故菩萨摩诃萨所为非难。世尊!若菩萨摩诃萨闻作是说,不惊不怖不退不没者,当知彼菩萨摩诃萨是为行般若波罗蜜多。虽如是行,亦不见我行般若波罗蜜多。若如是不见所行般若波罗蜜多相故,是菩萨摩诃萨得近阿耨多罗三藐三菩提,即能远离声闻、缘觉之地,是行般若波罗蜜多。世尊!譬如虚空不作是念:“是远是近?”何以故?虚空无分别故。般若波罗蜜多亦复如是,不作是念:“阿耨多罗三藐三菩提去我近,声闻、缘觉地去我远。”何以故?般若波罗蜜多无分别故。又如幻所化人不作是念:“彼幻师去我近,余观者去我远。”何以故?幻所化人无分别故。般若波罗蜜多亦复如是,不作是念:“阿耨多罗三藐三菩提去我近,声闻、缘觉地去我远。”何以故?般若波罗蜜多无分别故。又如诸影不作是念:“影所因者去我近,非所因者去我远。”何以故?影无分别故。般若波罗蜜多亦复如是,不作是念:“阿耨多罗三藐三菩提去我近,声闻、缘觉地去我远。”何以故?般若波罗蜜多无分别故。又如如来于一切众生无憎无爱。何以故?如来一切憎爱断故。般若波罗蜜多亦复如是,无憎无爱。何以故?般若波罗蜜多非憎爱法。又如如来离诸分别。何以故?如来一切分别断故。般若波罗蜜多亦复如是,离诸分别。何以故?般若波罗蜜多无分别故。又如佛所化人不作是念:“阿耨多罗三藐三菩提去我近,声闻、缘觉地去我远。”何以故?化人无分别故。般若波罗蜜多亦复如是,不作是念:“阿耨多罗三藐三菩提去我近,声闻、缘觉地去我远。”何以故?般若波罗蜜多无分别故。又如佛所化人随所作事悉能成办,虽所成办而无分别。何以故?化人无分别故。般若波罗蜜多亦复如是,若一切法随所修习悉能成办。何以故?般若波罗蜜多无分别故。又如工巧师,以其方便用机关木作男女相,随所作事悉能成办,虽所成办而无分别。何以故?巧幻所作故。世尊!般若波罗蜜多亦复如是,若一切法随所修习悉能成办,虽有所成而无分别。何以故?般若波罗蜜多无分别故。”